Podczas pomiaru ciśnienia tętniczego w trakcie wizyty lekarskiej często zdarza się, że lekarz pyta o wcześniejsze pomiary. Szczególnie jeśli ciśnienie odbiega od normy, ważne jest, czy jest to nagła zmiana, czy już wcześniej zdarzały się sytuacje podwyższonego lub obniżonego ciśnienia. Jeśli przekroczenie normy jest minimalne, a wcześniejsze pomiary były podobne, prawdopodobnie nic groźnego się nie dzieje w danym momencie – ciśnienie jest stabilne, a jego lekko nieprawidłowa wartość związana jest zazwyczaj z trybem życia. Najczęściej wpływ na wysokość ciśnienia ma dieta, używki, skłonności genetyczne oraz aktywność fizyczna.
Puls (tętno) i ciśnienie to podstawowe parametry, za pomocą których określa się jakość pracy serca. Pomiaru pulsu i ciśnienia w podstawowym badaniu dokonuje się w stanie spoczynku, czyli około 10 minut po zakończeniu wszelkich aktywności, ponieważ w czasie wysiłku fizycznego lub zaraz po nim tętno i ciśnienie krwi są podwyższone. Przyjmuje się, że prawidłowe tętno u zdrowego człowieka to około 70 uderzeń na minutę, a ciśnienie to 80/120 mmHg. Wpływ na odstępstwa od podanych norm mają: dieta, aktywność fizyczna, choroby (głównie cywilizacyjne).
Dlaczego nadciśnienie spotyka się częściej niż niedociśnienie?
Najczęściej spotykane w gabinetach lekarskich i zarazem charakterystyczne dla wielu współczesnych ludzi jest nadciśnienie tętnicze, które wynika wprost z trybu życia, jaki prowadzi większość z nas. Codzienne siedzenie przez wiele godzin przed komputerem i brak aktywności fizycznej, używki, niezdrowa dieta składająca się z dużych ilości przetworzonej żywności bogatej w sól i tłuszcze trans to główne przyczyny nadciśnienia, a także rozwoju wielu groźnych chorób układu krążenia.
Niedociśnienie, spotykane rzadziej, może być spowodowane innymi chorobami, przebiegającymi z biegunką lub wymiotami, nadużywaniem niektórych leków, na przykład moczopędnych, uwarunkowaniami genetycznymi. Jego objawami są osłabienie, mroczki przed oczami, zawroty głowy, senność, nieuzasadnione odczuwanie zimna.
Jeśli ciśnienie tętnicze mocno odbiega od norm, a towarzyszy im niewłaściwy puls, może być oznaką chorób serca. W razie znacznych odchyleń od wartości wzorcowych powinna być przeprowadzona pogłębiona diagnostyka chorób, nawet jeśli pacjent nie skarży się na żadne dolegliwości. Zaburzone parametry mogą zwiastować rozwijającą się bezobjawowo chorobę.
Niezaprzeczalny wpływ stylu życia na ciśnienie tętnicze wykorzystuje się w terapii chorób układu krążenia. Pacjentom z nadciśnieniem obok leków zaleca się lekką dietę warzywną, bogatą w witaminy, mikroelementy, pełnowartościowe białko, kwasy omega-3 i omega-6 oraz umiarkowany ruch. W ciężkich chorobach układu krążenia zalecany jest oszczędzający tryb życia, jednak przy niewielkich problemach delikatne ćwiczenia fizyczne (niewysiłkowe) są wskazane. W terapii niedociśnienia tętniczego również zaleca się ćwiczenia, o szczegółowych zaleceniach decyduje lekarz w zależności od przyczyny choroby.
